İnfertilite (Kısırlık) nedir? İnfertilite, halk arasında kısırlık olarak bilinmektedir. Çiftlerin bir yıl boyunca düzenli olarak korunmasız ilişkiye girmesi sonucunda gebeliğin gerçekleşmemesine verilen isimdir. Eğer 35 yaş üzerinde olan kadınlarda düzenli olarak korunmasız ilişki sonucunda gebelik gerçekleşmiyorsa gerekli tedavilere hemen başlanabilmektedir. Çünkü bu yaş aralığında olan kadınlarda tedavinin daha erken başlaması önerilmektedir. Üreme çağında yer alan 100 çiftten hemen hemen 10 veya 15’inde infertilite (kısırlık) görülebilmektedir. Bu sorun üreme sistemi ile alakalıdır ve farklı nedenlerden dolayı ortaya çıkabilmektedir.
Bazı çiftlerde tek bir nedenden dolayı kaynaklanmaktayken bazılarındaysa birçok faktörün etkisi ile ortaya çıkabilmektedir. Kısacası bu sorun, üreme sisteminin vücudun üreme işlevini yerine getirmesini bozmakta ve engellemektedir. Kısırlık tedavisi için farklı tedavi yöntemleri bulunmakta ve durumun gidişatına uygun bir tedavi yöntemi oluşturulmaktadır. Böylelikle çiftlerin bebek sahibi olma olasılığı arttırılmaktadır. İnfertilite (kısırlık) kadına ya da erkeğe ait bir nedenden kaynaklanabilmektedir.
İnsan yaşamı fertilizasyonla başlar. Tek hücreli zigottan çok hücreli organizmanın gelişimi, mükemmel bir şekilde programlanmış bir dizi olayın sonucudur. Bu süreçte oluşabilecek herhangi bir aksama, infertiliteye yol açar. İnfertilite fizyolojik, psikolojik ve sosyolojik etkileri olan önemli bir sağlık sorunudur ve etkilenen çiftler tarafından yetersizlik ve başarısızlık olarak algılanır. Üreme çağındaki çiftlerin yaklaşık %10-15 ‘ni etkileyen bir problem olduğu bilinmektedir.
Çocuk sahibi olma arzusu ile bir tedavi merkezine başvuran çiftlerde infertiliteye sebep olan faktörlerin belirlenmesi ve buna yönelik tedavinin düzenlenmesi algoritm şeklinde planlanmalıdır. Bu algoritm (akış şeması) kişinin kendisine özeldir. Ancak bazı genel işlemler değişen sırayla takip edilir. Doğru yönetim, zaman kaybını önleyeceği gibi çiftlerin yaşaması muhtemel psikolojik sorunları da büyük ölçüde engelleyecektir. Etkili bir korunma yöntemi kullanılmamasına ve düzenli cinsel ilişki varlığına rağmen, bir yıl süre içerisinde gebelik elde edilemeyen çiftler infertilite yönünden değerlendirmeye başlanmalıdır, ancak kadın yaşının 35 ve üzerinde olması, şüpheli uterin veya tubal hastalıklar, endometriozis, partnerin subfertil olması daha erken araştırma ve tedavi gerektiren durumlardır.
İnfertil çiftin değerlendirilmesi, detaylı bir şekilde gerçekleştirilecek olan ilk görüşme ile başlamaktadır. Bu değerlendirmenin eşlerin her ikisi ile birlikte yapılması çok önemlidir.
- Temel İnfertilite Faktörlerinin Araştırılması
- Ovulatuvar Faktör
- Yumurtlama bozukluklarını saptamada kullanılan yöntemlerdir.
Kullanılan Metotlar:
- Bazal vücut sıcaklığı
- Luteal Faz serum progesteron ölçümü (21.gün)
- Endometrial biopsi
- Seri transvaginal ultrasonografi: Gelişmekte olan folikül sayısı ve büyüklüğü saptanır. Ovulation yumurtlama tespiti yapılabilir.
- Servikal faktör yumurtlama döneminde servikal mukusun miktarı artar, şeffaflaşır, uzama özelliği artar kuruduğunda eğreltiotu manzarası oluşur.
Uterin Faktör
- Rahimdeki anatomik ve fonksiyonel anomaliler göz önünde bulundurulmalıdır.
Kullanılan Metotlar:
- Histerosalpingografi (rahim filmi )
- Ultrasonografi
- Histeroskopi, uterus boşluğunun değerlendirilmesi ve anomalilerin tanısında kullanılan en kesin yöntemdir.
Tubal Faktör
- HSG ( histerosalpingografi), yumurtalık kanallarının değerlendirilmesinde önem taşır, laparoskopi gibi invaziv bir girişimden önce yapılması gerekli bir işlemdir.
- Laparoskopi, pelvik yapıların doğrudan gözlenmesine olanak tanıdığından fertiliteyi etkileyen adezyon (yapışıklık) ve endometriozisin tanısında kullanılan mevcut tek yöntemdir.
İnfertilite tedavisinde ince detaylar başarı şansını etkileyebilmektedir. Detayların bilinmesi, en uygun tedavinin planlanmasını sağlayacak ve başarı şansı bu oranda yüksek olacaktır.
İnfertil çiftlerin yaklaşık yarısında erkek faktörü söz konusu olmaktadır. Son yıllarda erkek faktörünün kısırlık tedavi eden kliniklerde daha çok görüldüğüne dair görüşler vardır. Bu nedenle tedavi için başvuran çiftlerde öncelikle semen analizi yapılması yararlıdır ve laboratuvar incelemesinin ilk adımıdır. Meni örneği, 3 günlük cinsel perhiz sonrasında temiz bir kaba, dışarı kaçırmadan ve tercihan mastürbasyon yöntemi ile alınmalıdır. Örneklerin 2 saat içinde incelenmesi gerekir.2-3 haftalık aralıklarla en az 2 semen örneği ve birbirini destekleyen örnekleri baz almak en doğru yöntem olacaktır.
Semen analizinde sperm sayısı, hareketliliği ve morfolojisi incelenir Bunların yanında spermin ovumu dölleyebilme yeteneği yani fonksiyonu önemlidir Bu Kruger’in strick kriterlerinin değerlendirilmesine dayanır. Spermin morfolojisinin iyi olması fonksiyonunun iyi olması anlamındadır. İyi morfoloji gebelik ve canlı doğum şansını artırır.
İnfertilite (Kısırlık) Tanısı Nasıl Koyulur?
İzmir infertilite (kısırlık) tanısı nasıl koyulur? Öncelikle tanı koyulabilmesi için mutlaka hekime başvurulması gerekmektedir. Ayrıntılı bir muayene sonucunda ancak bu tanı koyulabilmektedir. İlk olarak infertilite (kısırlık) tanısı için detaylı ve sistematik bir muayene gerçekleştirilmektedir. Hastanın geçmişi dikkatle dinlenmekte ve ayrıntılarıyla birlikte göz önüne alınmaktadır. Ayrıca bu tanı için hem erkeğe hem de kadına farklı tetkikler uygulanması gerekmektedir. Erkekler için ilk önce fiziksel muayene gerçekleştirilmekte böylelikle penis ve testisler kontrol edilmektedir. Aynı zamanda erkek hastada varikosel olup olmadığı da araştırılmaktadır. Jinekomasti ismi ile tanımlanan memelerde büyüme sorunun olup olmadığı da dikkate alınmaktadır. Son olarak vücutta yer alan tüylerin de hormonal açıdan incelendiği görülmektedir.
Hastanın muayene sonrasında 3-4 gün cinsel ilişkiden kaçınması önerilmektedir. Çünkü spermiogram (sperm testi) yapılarak kontrol gerçekleştirilmektedir. Bu testte hastanın spermleri kontrol edilmekte ve üreme kabiliyetine bakılmaktadır. Testin sonucunda ise erkek hastanın infertilite (kısırlık) olup olmadığı belirlenmektedir.
Kadınlarda ise ilk olarak jinekolojik muayene gerçekleştirilmektedir. Bununla birlikte adet düzeni sorulmakta ve bu düzen de dikkate alınmaktadır. Ardından ultrasonografi ile yumurtalıkları ve rahmi detaylı olarak incelenmektedir. Bununla birlikte ek laboratuvar ve radyoloji görüntüleme tetkikleri de yapılmaktadır. Tüm bu muayenelerin sonucunda ise infertilite (kısırlık) olup olmadığına dair tanı koyulmaktadır.
İnfertilite (Kısırlık) Testleri Nelerdir?
İzmir infertilite (kısırlık) testleri nelerdir? Tanı koyulabilmesi için ilk olarak muayene gerçekleştirilmekte ve bazı testler uygulanmaktadır. Kadınlara ve erkeklere yapılan muayeneler, testler birbirinden farklıdır. Bir çiftin üreme değerlendirmesinin dört bölümden oluştuğu görülmektedir. Bunlar şu şekilde sıralanmaktadır:
- Yumurta sayısının, kalitesinin değerlendirilmektedir.
- Jinekolojik ultrasonografi ve hormon testleri gerçekleştirilmektedir.
- Sperm kalitesi detaylı olarak incelenmektedir.
- Sperm sayısı, hareketi, yapısı değerlendirilmekte ve buna göre bir sonuç elde edilmektedir.
Bunun yanında fallop tüplerinin (üreme kanallarının) açıklığı kontrol edilmektedir. Rahim ise detaylı bir şekilde incelenmekte ve nasıl bir durumda olduğu dikkate alınmaktadır. Böylelikle düşük riskinin önüne geçilmeye çalışılmaktadır. Testlerin sonucunda infertilite (kısırlık) sorunun kimde olduğu belirlenmektedir. Pek çok kan testi ve sperm testi sonucunda tanı koyulmakta ve buna yönelik bir tedavi takvimi oluşturulmaktadır. Hastanın durumuna, yaşına ve diğer sağlık sorunlarına dikkat edilmektedir. Ancak bu şekilde doğru bir yöntem oluşturulabilmektedir. Aynı zamanda tedavi esnasında önerilen her şeye mutlaka uyulması gerekmektedir. Ancak bu şekilde olumlu bir sonuç elde edilebilmektedir.
Kadınlarda İnfertilite (Kısırlık) Sebepleri Nelerdir?
‘’Kadınlarda infertilite (kısırlık) sebepleri nelerdir?’’ sorusu oldukça merak edilmektedir. Bir kadının gebe kalabilmesi için beyin, endokrin ve üreme sistemlerinin uyum içerisinde çalışması gerekmektedir. Eğer olağan düzen içerisinde herhangi bir sorun oluşmuş ise kısırlık ortaya çıkmaktadır. Kadınlarda infertilite (kısırlık) sebepleri arasında bunlar yer almaktadır:
- Tiroit hormon bozuklukları,
- İleri yaş,
- Rahim içerisinde yapışıklıkların olması (asherman sendromu),
- Erken menopoz,
- Hiperprolaktinemi,
- Ovulasyon (yumurtlama) düzensizliklerinin olması,
- Üreme organlarına ait travmalar,
- Endometriozis (çikolata kisti) bulunması,
- Polikistik over sendromu,
- Fallop tüplerinin kapalı olması,
- Yumurta rezervi düşüklüğü,
- Rahimde bulunan patolojiler
- Vajinismus.
Bunlardan herhangi birinin ya da birkaçının oluşmasından dolayı infertilite (kısırlık) ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle düzenli muayene olunması ve gerekli tedavilerin uygulanması önerilmektedir.
Erkeklerde İnfertilite (Kısırlık) Sebepleri Nelerdir?
Erkeklerde infertilite (kısırlık) sebepleri nelerdir? Erkek üreme sistemi için sperm oldukça büyük önem taşımaktadır. Sperm üretimi ve bu spermin olgunlaşması ortalama 74 gün sürmektedir. Ayrıca meni içeriğinde her mililitrede 15 milyon civarında sperm yer aldığı bilinmektedir. Ortalama 4-5 gün kadar canlı kaldığı da bilinenler arasında yer almaktadır. Bu noktada spermlerin sayısı, hareket kabiliyeti ve yapısı önemlidir. Çünkü bu özellikler üremeye olan elverişi arttırmaktadır. Erkeklerde infertilite (kısırlık) sebepleri arasından bunlar bulunmaktadır:
- Sperm kanallarının doğuştan tıkalı olması,
- Menide hiç sperm olmaması,
- Aşırı sıcak yerlerde uzun süre bulunmak,
- Alkol ve sigara tüketimi,
- Varikosel
- Sperm sayısının az olması,
- Sperm kalitesinin düşük olması,
- Spermde şekil bozukluklarının olması,
- Kimyasal maddelere maruz kalmak,
- Uzun süre oturarak çalışmak.
Bu gibi nedenlerden dolayı kısırlık oluşabilmektedir ancak etkileyen birkaç faktör olduğu da bilinmektedir. Kadınlarda ve erkeklerde infertiliteyi (kısırlık) tetikleyen diğer maddeler arasında ise obezite, ilaç kullanımı, kemoterapi bulunmaktadır.
İzmir infertilite (kısırlık) tedavisi gören çiftlerin yaklaşık %15-%30 unda herhangi bir anormallik bulunamamaktadır. Kadın ve erkekte belirli bir sebebi olmamasına karşın, ortaya çıkan infiertiliteye (kısırlık) nedeni açıklanamayan infertilite denir. Böyle çiftlere IVF (tüp bebek tedavisi) önerilir.
İnfertilite Tedavisi
İzmir infertilite tedavisi için pek çok farklı yöntem ile çiftlere uygulanmaktadır. Gelişen teknoloji ile birlikte yeni tedavi yöntemleri ortaya çıkmakta ve çiftlerin bebek sahibi olabilmesi sağlanmaktadır. İnfertilite (kısırlık) kaynağı belirlenmekte ve bu kaynağa yönelik bir tedavi tercih edilmektedir. Kadın ve erkek için yapılan birçok test ile bir sonuç elde edilmektedir. Ardından hastaya kısırlık oluşturan nedene, hastanın yaşına, sağlığına, cinsiyetine göre bir tedavi aşaması oluşturulmaktadır. Her hasta için farklı tedavi yöntemleri ve farklı tedavi aşamaları oluşturulabilmektedir. En sık bilinen tüp bebek tedavisi, genelde önerilen yöntemler arasında yer almaktadır. Ancak diğer yöntemlerin daha uygun olduğu düşünülürse onlarda uygulanabilmektedir.
İnfertilite (Kısırlık) Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
‘’İnfertilite (kısırlık) tedavi yöntemleri nelerdir?’’ sorusu pek çok çift tarafından merak edilmektedir. İlk olarak infertilite (kısırlık) pek çok nedenden dolayı oluşabilmektedir. Bundan dolayı sorunun kaynağı belirlenmeye çalışılmaktadır. Böylelikle nasıl bir tedavi uygulanacağına dair bir takvim oluşturulmaktadır.
En sık bilinen ve önerilen tedavi yöntemleri arasında tüp bebek tedavisi bulunmaktadır. Bu yöntemde erkek üreme hücresi olan sperm ile kadın üreme hücresi olan yumurta bir araya getirilmektedir. Laboratuvar ortamında bir araya getirilen hücreler ile döllenme gerçekleştirilmektedir. Ardından embriyo oluşmaktadır ve bu embriyo kadının rahim içine yerleştirilmektedir. Böylece gebelik, tüp bebek tedavi yöntemi ile sağlanmış olmaktadır.
İzmir infertilite (kısırlık) tedavi yöntemleri arasında ön plana çıkanlar bu şekilde sıralanmaktadır:
- Tüp bebek tedavisi,
- Yumurta gençleştirme,
- Aşılama,
- Mikroenjeksiyon,
- Yumurta dondurma,
- Embriyo tıraşlama,
- Yardımcı tomurcuklanma,
- Mitokondri transferi.
İnfertilite (kısırlık) tedavisi için sorunun kaynağı belirlendikten sonra bu yöntemlerden biri uygulanabilmektedir. Detaylı bir muayene sonucunda hastaya uygun yöntem belirlenmekte ve buna yönelik bir çalışma gerçekleştirilmektedir. Hastanın durumuna, yaşına, sağlığına göre farklı seçenekler tercih edilebilmektedir.
Sosyal Medyada Paylaş:
Bunlar da İlginizi Çekebilir
AMH kadınlar için önemli bir hormondur. AMH doğurganlığı etkilemektedir.…
Devamını OkuAçıklanamayan infertilite ya da diğer adı ile sebepsiz kısırlık çiftlerin çocuk sahib…
Devamını Oku