Gebelikten Korunma Yöntemleri

Doğurganlık Günlerinin Belirlenmesi

En kısa adet dönem 28gün en uzun adet dönemi 30 gün olan bir kadında gebe kalma olasılığının en yüksek olduğu dönem, adetin 10. ve 19. günleri arasıdır. Bu yöntem kadının hormonal dengesindeki değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkan vücut ısısı artışı, akıntı miktar ve şeklindeki artış yumurtlama esnasında kadının ağrı duyması, adet düzeni belirli bir süre izlendikten sonra yumurtlama günün tahmin edilmesi ile spermin dölleme yeteneğini koruma süresi de göz önüne alınarak cinsel ilişkiye ara vermek ya da ek bir korunma yöntemi uygulamak şeklindedir.  Bu dönemlerde cinsel ilişkide bulunulmamalıdır. Bu yöntemin başarısızlık oranı oldukça yüksektir. Olağan çiftlerde başarısızlık  %20’lere kadar çıkmaktadır.

Geri Çekme

Dünyada en yaygın kullanılan doğum kontrol yöntemi geri çekme yöntemidir. Özellikle geri kalmış ve gelişmekte olan ülkelerde, ilk tercih edilen yöntemdir. Dünya nüfusunun büyük çoğunluğu bu tür ülkelerde bulunduğundan, kaçınılmaz olarak dünyada da en çok kullanılan gebelikten korunma yöntemidir. Gerçekten de  geri çekme yöntemi tüm doğum kontrol yöntemleri arasında en başarısız olanıdır.  

Emzirme

Emzirme, önceden saptanamayan bir süre ile yumurtalık fonksiyonlarının durmasına sebep   olur. Bu sürenin uzunluğu emzirmenin sıklığı ve süresi tarafından belirlenir. Gebelikten sonra ortaya çıkan ve emzirme ile devam eden süt yapımı, beyinde yumurtlama için gerekli olan hormonların yapımını engeller.Bu olayın mekanizması tam olarak bilinmemektedir.aynı şekilde doğum yapmadığı halde göğüslerinden süt gelen kadınların bir kısmında da yumurtlama olmamakta, hatta bu kadınlar adet görmemektedirler.

Emzirmenin gebelikten ne kadar süreyle koruyacağının önceden tespit edilmesi güçtür. Ancak ek gıdalara geçildiği andan itibaren koruyuculuk azalır. Ancak emzirirken adet görülmeyen dönemlerde koruyuculuk %88 ile %98 arasında değişir.

Bariyer Kontraseptif Yöntemler

• Prezervatif
• Diyafram;

Kep şeklindedir ve spermleri öldürücü krem ya da jel içerebilir, bir defadan fazla kullanılabilir. Kadın rahim ağzına yerleştirilir, spermlerin uterusa girmesini engeller.

Spermisit Kremler

• İlişki öncesi vagina içine sıkılarak kullanılır. Spermleri öldürücü etkisi vardır.
• Hormon Kontrasetif Yöntemler

Doğum Kontrol Hapları

Doğu kontrol hapı etkinliği çok yüksek bir yöntemdir. Tüm yöntemlere bakıldığında en etkili geri dönebilen korunma yöntemi haplardır. Usulüne uygun kullanıldığında oral kontraseptiflerin koruyuculuğu %99.96’dır. başarısızlık şansı yani hap kullanımına rağmen hamilelik oluşması 1000 de birden daha az görülen bir durumdur. Yeni yapılan çalışmalar düşük doz hapların uzun süreler güvenle kullanılabileceğini ortaya koymuştur. Bu nedenle yeni kuşak düşük dozlarda östrojen içeren oral kontraseptifler menopoza kadar kullanılabilir. Oral kontraseptif ile korunan bir kadın çocuk sahibi olmaya karar verene kadar hiç ara vermeden kullanmaya devam edebilir. Kadınların pek çoğu hap almayı zaman zaman  unutmaktadır. Bu durumda hapın koruyuculuğu azalabilmekte ve istenmeyen gebelikler görülebilmektedir. Eğer doğum kontrol hapınızı almayı unuttuğunuzu fark ederseniz unuttuğunuz hap sayısı ve döneme göre ek önlemler alarak istenmeyen gebeliklerin önüne geçebilirsiniz.

Deri Altı İmplant (Hormonlu Çubuklar); uzun süreli etkiye sahip hormonal bir korunma yöntemidir. Uzun yıllar kontraseptif etkiye neden olabilen yavaş salınımlı progestajen içerir. İmplant çıkarıldığında etki ortadan kalkar. Adetin ilk günü lokal anestezi ile kolun iç kısmına yerleştirilir.

Rahim İçi Araç

Rahim içi araç geri dönebilir doğum kontrolü sağlayan ve ana yapısı kıvrılabilir polietilen olan küçük bir araçtır. Yapısı T harfine benzer. Polietilen gövde üzerine bakır tel sarılıdır. Bu bakır zaman içinde yavaş yavaş alınarak salınarak etki mekanizmalarından birini oluşturur. Bir de hormon salgılayan türleri vardır. Bakırlı olanların 3yıl ile 8 yıl arasında değişen kullanım süreleri birlikte yapılan çalışmalar hemen hepsinin 10 yıl süreyle sorunsuz kullanılabileceğini göstermiştir. Hormon salgılayanlarında ömrü 5 yıl kadardır.

En iyi ya da en uygun doğum kontrol yöntemi nedir sorusunun cevabı kolay olmayan bir sorudur. Çünkü her yöntem her kişiye uygun olmayabilir. Doğum kontrol yöntemi seçiminde kişinin yaşı, doğum yapıp yapmadığı, adet düzeni, alışkanlıkları, cinsel yaşantısı gibi pek çok faktör rol oynar. Bu nedenle ‘ sizce en uygun doğum kontrol yöntemi nedir?’ sorusu yanlış bir sorudur. Doğru soru ‘ benim için en uygun doğum kontrol yöntemi nedir?’olmalıdır. bu soruya en doğru ve gerçekçi yanıtı ise ancak eşiniz,doktorunuz ve siz bir araya gelerek bulabilirsiniz.  

Geri Dönüşümü Olmayan Yöntemler

Eğer bir daha çocuk sahibi olmak istemiyorsanız eşiniz ve doktorunuzla beraber karar vererek tüplerinizi bağlatabilirsiniz veya eşiniz vazektomi yaptırabilir. Fakat unutmamanız gereken nokta bu yöntemlerin geri dönüşümsüz olduğudur. Tüp ligasyonu kadının tüpleri sperm ve yumurtayı içinden geçiremez duruma getirilir. Genellikle 30 yaş üstünde ve istediğiniz çocuk sayısını tamamlamış iseniz önerilmektedir. Uygulama zamanı sezaryen ameliyatı sırasında yada normal doğumu izleyen 5 gün içinde  veya doğumdan 40 gün sonra istediğiniz  bir zamanda laparoskopiveya minilaparatomi denilen küçük bir kesi ile yapılır. Vazektomi   döllenmeyi yapan erkek tohum hücrelerinin geçtiği kanalların bağlanıp kesilmesidir. İşlem çok basittir 5-10 dakika  sürer. işlem yapıldıktan sonra hemen eve veya işyerine dönülebilir. Cinsellik ve ereksiyonu olumsuz yönde etkilemez.