Gebeliğin etkisiyle meme dokusunda çeşitli değişiklikler oluşur.Yüksek düzeydeki östrojen, progesteron, prolaktin, plasental hormonların etkisiyle memeler büyür.Meme ucu yapısında pek çok sinir ucu bulunduğu için çok hassas olup, süt akışına yardım eden refleksler açısından çok önemlidir.Bu refleksler “süt yapımı” ve “süt inme” refleksleridir. Bebeğin emmesiyle birlikte sinir uçları uyarılarak, prolaktin ve oksitosin hormonları bu refleksleri harekete geçirir. Zamanında doğan bebeğin memeyi bulup rahatça emebilmesini sağlayan “arama”, ”emme” ve “yutma” refleksi vardır. Arama refleksi bebeğin ağzını iyice açarak meme başını arayıp bulmasını ve yeterli miktarda meme dokusunu ağzına almasını sağlar. Emme refleksi de damağa herhangi bir şeyin dokunmasıyla başlar. Dil ve çene hareketleriyle sağılan sütün boğaza itilmesi ise yutma refleksini başlatır. İngiliz bilim adamlarının yaptığı araştırmalar, bebekler anne sütüyle ne kadar çok beslenirse ilerleyen yaşlarda kalp sağlıklarının o kadar iyi olacağını ortaya koydu.
İçindekiler
- İlk 15 Hafta Çok Önemli
- Kaç Aylığa kadar Anne Sütü Alınmalı?
- Anne Sütü
- İnek Sütü!
- İnek Sütünün Sakıncaları!
- Emzirmenin Anneye Olan Faydaları
- Anne Sütünü Arttıran Besinler
- Anne Sütü Almayan Bebeklerde Görülen Sorunlar
- Anne Sütü Almayan Çocukların Beslenmesi
- Anne Sütünün Daha Kaliteli Olması İçin Gereken Vitaminler
Anne sütünün hem bebeğe hem anneye olan yararları saymakla bitmez. Yeni doğmuş bir bebeğin birçok hastalıktan korunmasını sağlayan ve bebeğin sağlıklı büyümesi ve gelişmesi için en uygun besinlerden birisi anne sütüdür. Geleneksel tıp ile modern tıbbın birlikte bir önerisi olan anne sütü, bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirir. İçerisinde bulunan antikorlar, vitaminler, mineraller ve enzimler bebeği enfeksiyonlara karşı korur.
Anne sütü bebeğin sindirim sistemini olgunlaştırmak ve daha hassas olan bağırsaklarını güçlendirmek için değerli bir besindir. Anne sütü aynı zamanda bebekle anne arasında duygusal bir bağ kurmaya yarar. Bebeğin anne sütüyle birlikte daha huzurlu ve güvende hissettiği, sakin ve mutlu olduğu da görülmüştür.
İlk 15 Hafta Çok Önemli
Doğumdan sonraki ilk bir senede, özellikle de ilk 15 haftada bebeğin beslenme şekli onun tüm yaşamını da etkiliyor. Ancak annelerin yüzde 90'ı bebeklerini daha 15 haftalık olmadan anne sütünden kesip katı yiyeceklerle beslemeye başlıyor..
Yine aynı araştırma, biberonla beslenmenin, bebeklerin ileriki yaşlarda kolesterol seviyelerinin yüksek olmasına neden olduğunu, bunun da kalp rahatsızlığı ve diabete yol açtığını ortaya koydu. Anne sütünü uzun süre alan bebeklerin kan akışlarının da daha düzenli olduğu ve sağlık problemleriyle daha az karşılaştıkları görüldü.
Kaç Aylığa kadar Anne Sütü Alınmalı?
Anne sütü bebeğin sağlıklı büyümesi ve gelişimi için en iyi kaynaktır. Dünya Sağlık Örgütü, bebeklerin özellikle ilk altı ay boyunca sadece anne sütüyle beslenmesini önermektedir. Bu dönemde bebeğin tüm ihtiyaçları anne sütü ile karşılanabilir. Bebekler, 6 aydan sonra ek gıda sürecine geçmektedirler. Ek gıda sürecinde anne sütü alımı da devam ettirilmelidir.
Her anne ve bebek anne sütü konusunda farklı şekilde gelişim gösterebilir. Bazen annenin sütü çabuk kesilebilir ya da bebek artık anne sütü istemiyor olabilir. Bu durumda her iki taraf da sağlıklıysa anne sütü kesilme zamanı doktora da danışılarak karar verilebilir.
Anne Sütü
Emzirmenin başladığı ilk günlerde, göğüsten “kolostrum” denilen sarımsı bir sıvı akar. Bağışıklık sağlayan maddeler bakımından çok zengin olan bu sıvı, bebeğinizi çeşitli bulaşıcı hastalıklardan korur. İlk 6 aylık dönemde bebeğiniz anne sütünden başka hiçbir gıdaya ihtiyaç duymaz. Emzirme, aynı zamanda yakın temas nedeniyle siz ve bebeğiniz arsındaki o özel bağın korunmasına yardımcı olur. İlk 48 saat içinde sık emzirmek sütün yeterliliği açısından önem taşır. Çünkü süt siz emzirdikçe artarak gelmeye devam eder.
Neden Anne Sütü?
- Anne sütü içerdiği bağışıklık sistemi elemanları ve prebiyotik özellikli lifler sayesinde bebeğinizi enfeksiyonlardan korur.
- Bebeğiniz için en iyi en besleyici,en temiz ve en ekonomik besindir.
- Anne sütü ile beslenen çocuklarda şeker hastalığı, alerji, kanser, iltihaplı bağırsak hastalıkları daha az görülmektedir.
- Anne sütündeki yağ asitleri sayesinde anne sütü ile beslenmiş olan çocukların sinir sistemi gelişimlerinin daha iyi ve zeka düzeylerinin daha yüksek olduğu gözlenmiştir.
- Anne sütü IgA, IgG ve IgM içerediğinden enfeksiyona karşı antikor içerir, bebeği korur.
- Anne sütü temiz ve bakterisizdir. Tazedir, ekonomiktir, her zaman uygun ısıdadır.
- Anne sütünde demiri bağlayan laktoferin vardır ve Fe (demir) eksikliği anemisini önler.
- Anne sütündeki lipaz yağların sindiriminde etkilidir. Midenin daha çabuk boşalmasını sağlar.
- Doğum sonrası kanamanın azalmasını ve durmasını sağlar.
- Anne ve bebek için ruhsal doyum sağlar.
- Kabızlık yapay beslenmeye oranla çok nadir görülür. Küçük moleküllü proteinlerden zengin olduğundan sindirilmesi kolaydır.
- Anne sütünün tuz miktarının az olması ilk aylarda böbreklerin yükünü azaltır.
- Anne sütü linoleik asitten zengindir, büyüme ve gelişmeyi etkiler. Beyin gelişmesi için önemlidir.Deri bütünlüğünü sağlar.
- Anne sütü bebeğin gelişiminde ayrı bir önemi olan esansiyal yağ asitlerinden ve doymamış yağ asitlerinden zengindir.
- Anne sütü yaşamın ilk 6 ayında bebeğin su dahil gereksinimi olan tüm besinleri içerir.
- İlk 1yıl anne sütü yetersizliğinde bebeğe kesinlikle inek sütü (sokak sütleri, pastörize sütler, UHT-dayanıklı sütler) verilmemelidir.
- Anne sütü laktozdan zengindir. Laktoz bağırsaktan Ca emilimini kolaylaştırır.
- Beslenmesi yeterli ve dengeli olan annenin sütünde yağda eriyen vitaminler yeterlidir (A,D,E,K vit.)
İnek Sütü!
1 yaşına kadar bebeklere inek sütü verilmesi uluslararası sağlık otoriteleri tarafından önerilmemektedir. Fabrikada el değmeden kutulanmış olması,inek sütünün bebekler için sakıncalarını gidermez,mineral ve vitamin eksikliğini çözmez.Hatta inek sütüyle muhallebi ve yoğurt yapmak, kahvaltı karışımına eklemek,içine bisküvi ezip vermek de bebeğiniz için uygun değildir. Bebeğinizin ek gıdaya başladıktan sonra da anne sütü veya demir ile zenginleştirilmiş bebek mamaları ana beslenme kaynağı olarak devam etmelidir.
İnek Sütünün Sakıncaları!
Besin değerleri, vitamin ve mineralleri yetersizdir. Yetersiz beslenmeye bağlı gelişim geriliği riskini artırır.Kabızlığa neden olabilir.Kemik gelişiminde yetersizliklere neden olabilir.Anne sütü bebek beslenmesinde öncelikli yer alması gereken besindir.Anne sütü verilmiyorsa, tüm bu gerçekleri göz önüne alarak en az 1 yıl sonuna kadar inek sütü vermemelisiniz.Anne sütünün olmadığı durumlarda bebeğin ihtiyaç duyduğu tüm vitamin ve minerallerle besleyiciliği artırılmış formül mamalar tercih edilmelidir.ilk bir yıl boyunca bebeğiniz için hazırlayacağınız ek besinlerde inek sütü yerine bebek için hazırlanmış olan devam mamalarını tercih edebilirsiniz.
Anne Sütünü Artıran Gıdalar
- Tahin helvası,
- İncir,
- Beyaz Dut veya dut kurusu
- Beyaz üzüm,
- Dereotu,
- Rezene rezene ve ısırgan çayı
- Yeşil mercimek, brokoli, roka, ıspanak, pazı
- Siyah üzüm, dut pestili, yumurta ve yağsız kırmızı et
- Bol sıvı alımı, süt, çam fıstığı
Anne Sütünü Azaltan Gıdalar
- Maydonoz, Nane
- Nişasta ve nişastalı gıdalar,
- Turşu
Emzirmenin Anneye Olan Faydaları
Emzirme sadece bebek için değil, anne için de faydalı bir süreçtir. Aşağıdaki maddeler emzirmenin anneye olan faydalarını içerir.
- Emzirme, annenin bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur. Anne sütü bebeğin ihtiyaçlarına uygun olarak bağışıklık ve antikorlar içerdiği için annenin de enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı dirençli olması sağlanır.
- Emzirme, hamilelik sırasında alınan kiloların hızlı bir şekilde verilmesine yardımcıdır. Emzirme sırasında annenin vücudu enerji harcamak için yağ depolarını kullanır. Bu sayede emzirmekle birlikte yağ yakımı sağlanır.
- Emzirmek, anne vücudunda hormon üretimine neden olur. Bu hormon, doğum sonrası kanamaların azalmasına ve rahmin hızlı bir şekilde iyileşmesine olanak tanır.
- Emzirme sürecinde anne vücudu östrojen hormonunu düşük seviyelerde tutar. Bununla birlikte annenin meme ve yumurtalık kanserine yakalanma riski de aza indirgenmiş olur.
- Emzirmek anne ile bebeğin yakın bir bağ kurmasını sağlar. Annelik hissi güçlenir ve bebeğin ihtiyaçlarını karşılamak anneyi de daha iyi hissettirir.
- Emzirme, doğum sonrasında görülebilecek depresyon riskini azaltmada etkilidir. Emzirme sırasında anne vücudu mutluluk hormonları salgılar. Annenin stresi azalır, rahatlar.
Anne Sütünü Arttıran Besinler
Anne sütünü arttıran besinler, aşağıdaki gibi sıralanabilir. Kırmızı et, yumurta, yoğurt gibi hamilelik dışında da tüketimi faydalı besinler, hamilelik sürecinde daha faydalı olabilir.
- Su: Anne sütünün tamamına yakını sudan oluşur. Bu nedenle hamilelik döneminde normal tüketilmesi gerekenden daha fazla su içilmesi gerekir.
- Yeşil yapraklılar: Enerji alımında yardımcı ıspanak, ısırgan, semizotu, dereotu, brokoli, lahana, fesleğen gibi besinler demir, kalsiyum gibi mineraller açısından da zengindir.
- Tahin-pekmez: Tahinin yüksek kalsiyum içeriği, pekmezin de demir bakımından zengin olmasından dolayı önerilmektedir.
- Kuru yemişler ve meyveler: Ceviz, fındık, badem, kuru incir, kuru hurma
- Yulaf: Anne sütünün salgılanmasına yarayan hormonları üretmeye yardımcıdır. Yüksek oranda demir içerir.
- Çemen: Kalsiyum, çinko, demir bakımından zengin olan çemen yemeklerde kullanılabilir bir baharattır. Bebeklerde gazın giderilmesine de yardımcı olur.
Anne Sütü Almayan Bebeklerde Görülen Sorunlar
Anne sütü almayan bebeklerde, anne sütüyle beslenen diğer bebeklere göre bazı sorunlar görülebilir. Anne sütü bebekler için bağışıklık güçlendirir ve enfeksiyonlara karşı korur. Anne sütü almayan bebekler sık sık enfeksiyonlara yakalanırlar. Bu bebeklerde orta kulak iltihabı riski daha fazladır. Çölyak hastalığı, obezite, diyabet gibi sorunlar bu bebeklerde daha fazla görülmektedir.
Anne sütü almayan bebeklerde ruhsal, bedensel ve zihinsel açıdan sorunlar yaşanabilir. Dikkat sorunları, ilgi ihtiyacı ve buna bağlı olarak daha sık ağlama görülmektedir.
Anne Sütü Almayan Çocukların Beslenmesi
Anne sütü almayan çocuklar, doktorunuzun da önerisiyle mama takviyesiyle beslenmelidir. Anne sütü özellikle ilk 6 ay tek başına yeterli olmaktadır ancak bazı bebekler anne sütünü reddedebilir. Böyle bir durumda mama takviyesi bebek için yeterli olacaktır. Hem anne sütü hem mama birlikte tüketilebilir. Bazı bebekler memeyi reddedebilir, o zaman da biberon ile beslemek yeterli olacaktır.
Anne sütü almayan bebeklerde ilk aylarda formül mamalar kullanılmalıdır. 6 aya yaklaşıldığı zamanlarda doktorunuzun önerileriyle ek gıdalara yavaş yavaş geçiş yapılabilir. Mamalar, tüketileceği zaman hazırlanmalıdır. Eğer mama artıyorsa tekrar kullanılmamalıdır.
Anne Sütünün Daha Kaliteli Olması İçin Gereken Vitaminler
Anne sütünün daha kaliteli olması için annenin bazı vitaminleri daha çok tüketmesi gerekebilir. Örneğin anne daha az kırmızı et tüketiyorsa, B12 vitamini eksikliği görülebilir. Bu vitamini takviye olarak almak veya vitamini içeren besinleri daha sık tüketmek yararlı olacaktır. Herhangi bir vitaminin anne tarafından alınması, seviyeyi yükselterek bebek için de yeterli hale gelir.
Güneş ışığından alınacak D vitamini de anne için önemlidir. Güneşe çıkmanın saatleri vardır, bu noktaya dikkat etmek gerekir. Herhangi bir vitamin takviyesi almak için öncelikle doktorunuzun önerilerini almanız gerekir.
Sosyal Medyada Paylaş:
Bunlar da İlginizi Çekebilir
Gebelik temel olarak sperm hücrelerinin ovum (yumurta) ile birleştiği süreçtir. Dişid…
Devamını OkuGebelikte kararma hamilelik dönemindeki pek çok kadının yaşadığı bir durumdur. Gebeli…
Devamını Oku